Niemiecka pamięć jest szczególna, gdyż wyrasta z konieczności dokonania rozrachunku z wyjątkowo trudną przeszłością. Żyjemy dziś w czasach, gdy świadków największej katastrofy XX wieku jest coraz mniej. Niezbędne jest więc poszukiwanie sposobów uwolnienia pamięci od jednostkowego spojrzenia i wpisania jej w kontekst kulturowy. W oparciu o różne podejścia i metodologie próby takie podejmują: Jan i Aleida Assmannowie, Harald Welzer, Astrid Erll, Birgit Neumann, Günter Butzer, Renete Lachmann, Jörn Rüsen i Andreas Huyssen. Przekraczają oni granice dyscyplin, zakreślają nowe obszary badawcze i pokazują, że pamięć jest jednym z najbardziej fascynujących pojęć współczesnej humanistyki. Keep Reading →
Maurice Halbwachs: Społeczne ramy pamięci
Prezentowaną, klasyczną już książkę Halbwachsa można określić jako socjologiczne studium pamięci. Pierwsze dwa rozdziały są poświęcone marzeniom sennym i przechowywaniu wspomnień; dwa kolejne dotyczą rekonstrukcji przeszłości i lokalizacji wspomnień; trzy ostatnie zaś są autorską koncepcja pamięci zbiorowej przejawiającej się i realizującej w ramach różnych wspólnot: tradycji rodziny, grup religijnych i klas społecznych. Społeczne ramy pamięci to kluczowa praca dla wszystkich osób, z różnych dyscyplin naukowych, podejmujących problematykę pamięci zbiorowej. Keep Reading →
Erving Goffman: Człowiek w teatrze życia codziennego
Erving Goffman (1922-1982) zalicza się do niekonwencjonalnych klasyków amerykańskiej socjologii. Mniej zainteresowany teoriami systemów i badaniami ilościowymi, preferował obserwację uczestniczącą. Najbardziej znane jego dzieło Człowiek w teatrze życia codziennego (1959) należy do światowego kanonu badań socjologicznych. Jest w tej książce tyleż frapujących szczegółów co metodycznych analiz, służących także opisowi obyczajowości. Na podstawie przeróżnych źródeł autor rozważa „teatralny” charakter ludzkich zachowań społecznych. Uświadamia nam ich mechanizmy, z których na ogół nie zdajemy sobie sprawy: prezentujemy siebie za pomocą „fasady” w pewnych „dekoracjach”, wycofujemy się za „kulisy”. „Fasad”, masek mamy wiele w zależności od „sytuacji”. Keep Reading →