Samoutrudnianie

Definicje

Samoutrudnianie (self-handicapping) – angażowanie się w działania, myśli lub uczucia, które obniżają szansę sukcesu, ale zwalniają z osobistej odpowiedzialności za porażkę (a w dodatku nasilają osobistą chwałę w wypadku sukcesu) (Wojciszke2013, 543).

Samoutrudnianie (czyli rzucanie kłód pod własne nogi) – występuje w sytuacji, gdy ludzie są niepewni swoich kompetencji i minimalizują szansę na sukces, dostarczając poważnych i wiarygodnych usprawiedliwień porażki (Brycz 2012, 170).

Samoutrudnianie (self-handicapping) – stwarzanie przeszkód na drodze do skutecznej realizacji celu w określonych sytuacjach po to, by zapewnić sobie wymówkę/usprawiedliwienie na wypadek porażki (najczęściej występuje u osób z niską samooceną) lub w celu zwiększenia zakresu, który można uznać za sukces (zazwyczaj u osób z wysoką samooceną). Typowym przykładem jest wyjście na imprezę zamiast pozostania w domu i uczenia się w nocy poprzedzającej ważny egzamin lub upicie się przed randką czy potencjalnym kontaktem seksualnym. Pojawia się najczęściej w sytuacjach niepewności odniesienia sukcesu w przedsięwzięciach zakładających zaangażowanie ego (Colman 2009, 660).

Zaangażowanie ego (ego involvement) – zaangażowanie poczucia własnej wartości w działanie lub zadanie (Colman 2009,871).



Wypisy

Najbardziej interesującą taktyką obronną jest samoutrudnianie, czyli angażowanie się w działania, które obniżają szanse sukcesu, ale zwalniają z osobistej odpowiedzialności za porażkę, a w dodatku nasilają osobistą chwałę w wypadku powodzenia (Wojciszke 2013, 166).

Interesujący kompromis tego rodzaju został nazwany przez badaczy samoutrudnianiem. Określili w ten sposób zachowanie cechujące się tym, że ludzie sami tworzą przeszkody na drodze do własnego sukcesu. Utrudnianie własnej pracy lub działania jest z pewnością intrygującą formą zachowania autodestrukcyjnego, okazuje się jednak, że istnieją znaczne korzyści, które można osiągnąć, stosując takie strategie. Przede wszystkim, zamiast obwiniać własne „ja”, winę za porażkę można zrzucić na przeszkody. A w razie sukcesu (mimo utrudnień) będzie on o wiele bardziej imponujący. A zatem, samoutrudnianie może służyć ochronie korzystnego wizerunku „ja” na wypadek możliwych przeciwności, a nawet jeszcze ten wizerunek umacniać (Baumeister 2011, 347).

Aby chronić swój wizerunek publiczny ludzie mogą też stosować samoutrudnianie, to znaczy stwarzać przeszkody, którymi można później wytłumaczyć ewentualne niepowodzenie. Ponadto niektórzy uciekają się do deklarowania, aby przekonać otoczenie, że ich porażka wynikła z czynników pozostających poza ich kontrolą – jeszcze inni zwiększają przewagę osób, z którymi są porównywani (Leary 2007, 228).

Czasami nastawienie na ochronę poczucia własnej wartości prowadzi nawet do kreowania z wyprzedzeniem usprawiedliwień dla możliwej porażki, które chronią samoocenę i dostarczają wyjaśnień w przypadku niepowodzenia (Myers 2003, 91).

Do technik autoprezentacji zalicza się też kreowanie usprawiedliwień dla możliwej porażki, które polega na tym, że osoba, zanim zaangażuje się w wykonywanie zadania, przygotowuje usprawiedliwienie dla ewentualnego niepowodzenia, tworząc dodatkowe utrudnienia na drodze do osiągnięcia celu (Siuta 2009, 38).

Suplikacja

Dodaj komentarz

Twój adres e-mail nie zostanie opublikowany.